Buhar Jeneratörü Kireç Temizleme
Buhar jeneratörü kireç temizliği, jeneratörün serpantin borularının iç yüzeylerinde biriken kireç, tortu ve pas gibi maddelerin özel kimyasallar kullanılarak temizlenmesi işlemidir. Kimyasal temizlik, mekanik yöntemlerin ulaşamadığı alanlara nüfuz ederek etkili bir temizlik sağlar. Bu işlem, jeneratörün performansını artırmak, enerji tüketimini azaltmak ve ömrünü uzatmak için son derece önemlidir.
Buhar Jeneratöründe Kireç Nasıl Oluşur ?
Bir kabın içine bir miktar su doldurup suyun tamamını buharlaştırdığımız zaman suyun içerisinde bulunan kalsiyum, magnezyum, silisyum gibi maddeler kabın dibinde kalır. Buhar Jeneratörleri de bu mantıkla düşünülebilir serpantin içerisinde dolaşan su ısınır ve buharlaşır suyun içerisinde bulunan yabancı maddeler kaynama noktasında ayrışarak serpantin borularının yüzeyine yapışır ve sertleşir zaman içerisinde bu tabaka kalınlaşarak su geçişini azaltır ve tıkanmalar meydana gelir. Jeneratörlerin kazanlara göre su hacmi çok düşüktür bu nedenle kısa sürede tıkanabilmektedirler.
Buhar Jeneratöründe Kireç Oluşumu ve Zararları!
- Kireç Tabakasının Isı Transferine Etkisi: Kireç tabakası, iyi bir yalıtım malzemesi gibi davranarak ısı transferine direnç oluşturur. Bu durumda, brülörden elde edilen ısı, suya yeterince aktarılamaz ve kullanılmayan ısı, baca yoluyla dışarı atılır. Bu süreç, baca gazı sıcaklıklarının artmasına, enerji kaybına ve maliyetlerin yükselmesine yol açar. Örneğin, 0,8 mm kalınlığındaki kireç tabakası %4, 1,6 mm kalınlığındaki kireç tabakası %8, 3,2 mm kalınlığındaki kireç tabakası ise %12 oranında parasal kayba neden olmaktadır.
- Kireç ve Gazların Etkileşimi: Suyun içerisinde çözünmüş halde bulunan oksijen ve karbondioksit gibi gazlar, yüksek sıcaklıkta sudan ayrışarak ısı transfer yüzeylerinde biriken kireç tabakasının içine hapsolur. Bu tabakada kalan oksijen, sürekli demirle temas eder ve zamanla demir oksit (pas) oluşumuna yol açar. Bu durum, özellikle serpantin borularında oksijen korozyonuna bağlı olarak delinmelere neden olur.
- Kireç Tabakasının Dengesiz Dağılımı: Kireç tabakası, tüm yüzeylerinde homojen bir şekilde dağılmaz; bazı bölgelerde kalınlık 1 mm iken başka yerlerde 10 mm’ye kadar çıkabilir. Bu dengesiz dağılım, serpantin borularının farklı bölgelerinde farklı ısı transfer katsayıları ve ısıl gerilmeler oluşturur. Bu da serpantin borularında daha hızlı yorulmaya, demirin özelliklerini hızla yitirmesine ve sonuç olarak jeneratör ömrünün kısalmasına neden olur.
Buhar Jeneratörü Kimyasal Temizlik İşlemi Nasıl Yapılır?
Serpantin içerisinde zamanla biriken kireç, tortu ve diğer kalıntılar, jeneratörün verimliliğini düşürerek enerji kaybına ve çeşitli arızalara neden olabilir. Bu birikintilerin temizlenmesi için kimyasal temizlik işlemi uygulanır. Bu işlem, uzman ekipler tarafından dikkatli bir şekilde yapılmalı ve belirli kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
- Hazırlık Aşaması
-
- Vanaların Kapatılması: İlk olarak, jeneratör üzerindeki ana buhar vanası ve buhar dağıtım kolektör vanaları kapatılır.
- Kimyasal Miktarının Belirlenmesi: Jeneratörün su hacmi hesaplanarak kullanılacak kimyasal miktarı belirlenir. Doğru kimyasal miktarının belirlenmesi, etkili temizlik için kritik öneme sahiptir.
- Sirkülasyon Hattının Oluşturulması: Jeneratör ile kondens tankı arasında gidiş-dönüş hattı oluşturulur. Bu hat, kondens tankı ile kazan arasında sirkülasyon sağlamak amacıyla hazırlanır.
- Kimyasal Uygulama
-
- Kimyasal Çözeltinin Eklenmesi: Kondens tankı üzerinde uygun bir bağlantı sökülerek, metal koruyucu inhibitör içeren asit çözeltisi kondens tankına basılır. Bu kimyasal, serpantin borularında biriken kireç ve pası çözmek için özel olarak formüle edilmiştir.
- Jeneratörün Isıtılması: Kimyasalın kireçle etkili bir şekilde reaksiyona girebilmesi için jeneratör, yaklaşık 60-70°C sıcaklığına kadar ısıtılır. Isınan suyun hareketi, çözünmüş kalsiyumun dağılmasına yardımcı olur ve kireç ile kimyasalın sürekli temasını sağlar.
- Sirkülasyonun Sağlanması: Kimyasalın etkisini artırmak için jeneratör ve kondens tankı arasında sürekli sirkülasyon yapılır.
- Sıcaklık ve pH Kontrolü
-
- Sıcaklık Kontrolü: Jeneratör sıcaklığı, 60-70°C aralığında tutulur ve gerektiğinde jeneratör ara sıra çalıştırılarak bu sıcaklık korunur.
- pH Değeri Kontrolü: Her 30 dakikada bir jeneratör suyunun pH değeri kontrol edilir ve pH 1-2 seviyelerinde tutulur. Eğer pH değeri yükselirse, kimyasal ilave edilerek pH değeri tekrar 1-2 seviyesine düşürülür. Bu kontrol, kimyasalın etkinliğini sağlamak için gereklidir.
- Reaksiyon Süresi
-
- Reaksiyon Süresinin Takibi: İşlem, kireç miktarına bağlı olarak yaklaşık 120 dakika veya daha uzun sürebilir. pH değeri 1-2 arasında sabitlenene kadar işlem devam eder. Bu seviyelere ulaşıldığında, kimyasal temizlik işlemi sonlandırılır.
- Durulama
-
- Durulama İşlemi: Temizlik işlemi tamamlandıktan sonra jeneratör, serpantin borularında kalan kimyasal kalıntıları tamamen temizlemek için taze su ile iyice durulanır.
Nötralizasyon İşlemi: Kimyasal Temziliğin Son Aşaması
Kimyasal temizlik işleminin ardından, jeneratörün iç yüzeylerinde kalan asit kalıntılarını ve kimyasalları nötralize etmek için nötralizasyon işlemi uygulanır. Bu işlem, sepantin iç yüzeylerini korumak için gereklidir.
- Bazik Kimyasal Uygulama:
- Temizlik işlemi tamamlandıktan sonra, jeneratöre baz karakterli bir kimyasal eklenir. Bu kimyasal, jeneratör içindeki asit kalıntılarını nötralize etmek için kullanılır.
- Kimyasalın tüm yüzeylere temas etmesi için jeneratör tamamen su ile doldurulur. Bu su, nötralizasyon kimyasalının kazan iç yüzeylerinde yayılmasını sağlar.
- Isıtma:
- Jeneratör 60°C – 70°C sıcaklığına kadar ısıtılır ve sirküle edilir. Isıtma ve sirküle işlemi, kimyasalın daha etkili çalışmasına ve asit kalıntılarını nötralize etmesine yardımcı olur.
- Tahliye ve pH Kontrolü:
- Isıtma işlemi tamamlandıktan sonra, nötralizasyon kimyasalı jeneratörden tahliye edilir. Ardından, jeneratör içerisindeki suyun pH değeri ölçülür.
- pH değeri 7-9 aralığında olana kadar jeneratör taze su ile durulanır. Bu adım, jeneraörün tamamen nötralize edilmesini ve tüm kimyasal kalıntılardan arındırılmasını sağlar.